Kredi Faizlerini Etkileyen Ekonomik Faktörler
Ekonomik gelişmeler piyasadaki para miktarlarında değişmelere yol açtığı için kredi faiz oranlarında değişmeler olmaktadır. Kredi faiz oranlarındaki bu gelişmeler bazen doğal olarak gerçekleşirken bazı durumlarda ise MB gibi ekonomik faktörlerin piyasaya müdahale etmesi sonucunda doğal olmayan bir şekilde reaksiyon göstermektedir. Kredi faizlerini düşmesini veya kredi faizlerinin yükselmesini sağlayan faktörler kısaca piyasa serbestliği, zorunlu karşılıklar oranı, piyasadaki sermaye oranı ve piyasa yapısıdır.
Kredi faizlerini etkileyen faktörler arasında piyasa serbestliği önemli bir yer tutmaktadır. Kredi faiz oranları piyasadaki para oranına göre değişiklik göstermektedir. Sermaye akışının kolay olduğu serbest piyasalarda para miktarını arttırmak kolay olacağı için kredi faiz oranları da düşecektir. Aynı zamanda sermaye hareketleri devletler tarafından ne kadar baskılanırsa yani piyasa serbestliği ne kadar az olursa faiz oranları da o denli artacaktır.
Merkez bankaları çeşitli yöntemler kullanılarak piyasalara müdahale etmektedir. Bu müdahale çeşitlerinden biride zorunlu karşılıklar oranıdır ve bu oran kısaca MB’nin bankların elindeki paraların bir kısmını zorunlu olarak MB’nin kasalarına yatırmasını zorunlu tutmasıdır. Hal böyleyken MB bu oranı artırdıkça bankaların elindeki para miktarı düşeceği için faiz oranları artacaktır.
Kredi faiz oranlarını etkileyen diğer bir faktör de piyasalara giren sermaye miktarıdır. Eğer piyasada dolaşan para miktarı fazlalaşır ve sermaye bolluğu artarsa kredi faiz oranları düşecektir. Piyasadan sermaye çıkışı olursa da kredi faizleri yükselecektir.
Kredi faiz oranlarını etkileyen diğer önemli bir başlık da piyasa şartlarıdır. Eğer kredilendirme piyasasında rekabet söz konusu ise ve bankalar birbiri ile müşteri konusunda yarışıyorlarsa kredi faiz oranları düşecektir. Fakat tam tersi bir durumda yani kredilendirme piyasasında tekel oluşmuşsa ve rekabet az ise kredi faiz oranlarında yükselme gözlenecektir.
