Şangay İş Birliği Örgütü
1996 yılında Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Çin ve Tacikistan tarafından kurulan Şangay İş Birliği Örgütü ilk zamanlarda Şangay Paktı olarak veya Şangay Beşlisi olarak isimlendiriliyordu. Şangay Paktına Özbekistan’ın da katılması ile Şangay Paktı Şangay İş Birliği örgütü ismini aldı. Örgüt siyasal, ekonomik ve askeri konularda işbirliğini sağlıyor.
Şangay İş Birliği Örgütü’nün hali hazırda Hindistan ve Pakistan ile üyelik görüşmeleri devam ediyor. Bununla birlikte örgüt içerisinde Afganistan, Belarus, İran ve Moğolistan gözlemci ülke, Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, Kamboçya, Nepal ve Sri Lanka diyalog ortağı statüsünde yer alırken Türkmenistan da konuk katılımcı statüsünde yer alıyor. Ayrıca Şangay İş Birliği Örgütü çeşitli örgütlerle diyalog içerisinde yer alıyor.
Şangay İş Birliği Örgütü’nün Amaçları
Örgütün kuruluş amacı sınır güvenliğini sağlamak, terör, ayrılıkçılık ve aşırılıklarla mücadele etmek ve ekonomik, kültürel işbirliğini sağlamak olduğu söylenebilir. Fakat zamanla örgütün amaçları değişime uğramıştır. Örgütün yeni amacını NATO’nun alternatifi oluşturmak ve tek kutuplu dünya düzeninden kurtulmak olduğunu söyleyebiliriz.
Şangay İş Birliği Örgütünün Organları
Şangay İş Birliği Örgütü Devlet Başkanları Konseyi, Hükümet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Anti Terör Ajansı ve Sekretaryadan oluşuyor. Devlet Başkaları Konseyi kara mercidir. Hükümet Başkanları Konseyi ise örgütün işbirliği durumunu ve gelişimini görüşür ve örgütün bütçesini belirler. Dışişleri Bakanları Konseyi örgütün uluslararası ilişkileri ve uluslararası örgütlerle ilişkilerini inceler. Anti Terör Ajansı örgüt üyeleri arasında terör, ayrılıkçılık ve aşırılıklarla mücadele konusunda işbirliğini sağlarken Sekretarya ise örgütün diğer organlarının aldığı kararların uygulanmasını sağlar.
