Yeraltı ekonomisi; suç ekonomisi, mafya ekonomisi ve kara para ekonomisi diye adlandırılmaktadır. Bu tanımlara göre yeraltı ekonomisi toplum tarafından kötü ve ahlaki olmayan faaliyetleri ifade etmektedir.
Yer altı Ekonomisi Nedir?
Yeraltı ekonomisi, kayıt dışı ekonominin suç ya da kara para sektörünü teşkil etmektedir. Yeraltı ekonomisi uyuşturucu ticareti, dolandırıcılık, kalpazanlık, gümrük kaçakçılığı, silah kaçakçılığı, organ ve insan ticareti, tek ve senet tahsili gibi yapılması yasalarca suç teşkil eden eylemlerden oluşmaktadır.
Yer altı Ekonomisi Kaça Ayrılır?
M. Bagachwa’mn (1995) düşüncesine göre yeraltı (underground) ekonomisi üçe ayrılmaktadır. İlki; yasal formlara uymayan gayri resmi (enformel) sektördür. Bir sonraki; paralel ekonomidir. Sonuncusu ise, kara ekonomidir. Bagachwa’ ya göre yasadışı sektör, çok küçük boyutlu üretim yapıları ve mal ve hizmet üretimini içermektedir. Bu ekonomik faaliyetler kentsel ve kırsal kesimde çalışan işçiler veya bağımsız, şahsı adına çalışan küçük ölçekli girişimcilerin yoğunlaştığı faaliyetler türündendir. Paralel ekonomilerde ise üretilen mal ve hizmetler oluşumu sebebiyle legaldir. Fakat bu piyasada, üretim ve ticaret faaliyetleri illegal olarak yapılmaktadır. Esas gaye, vergi ödemekten kaçınmak veya vergiden kısmen kaçırmaktır. Kara ekonomilerde ise, mevzu bahis olan mal ve hizmetlerin üretimi ve dağıtımı devlet tarafından kesin olarak yasaklanmıştır. Tersi durumda, cezai işlem söz konusudur.
Bagachwa’ ya göre üç unsur bir araya gelerek genel bir yeraltı ekonomisi olarak bilinen sözcüğü oluşturur.
Suç Ekonomisi Nedir?
Kayıt dışı ekonominin bir başka alt başlığı ise, yasalara uygun olmayan mal ve hizmet üretimi neticesinde oluşan kayıt dışı ekonomi, yani suç ekonomisidir. Suç ekonomisinde önemli olan husus, faaliyetin yasaların çizdiği çerçeve dahilinde olmaması değil, bilhassa o işin yasaklanmasıdır.
